ROOD moet gras aanraken

Hoewel ik al langere tijd niet meer echt actief ben, wil ik toch iets zeggen over de recente artikelwisseling tussen Senad Delic (gepubliceerd op Joop.nl) en August (gepubliceerd op de website van ROOD). ¹ Ik ben het met geen van beiden eens. Hier mijn cynische opvattingen.

Toon en taal

Ten eerste wil ik ingaan op de toon van het artikel van August dat is gepubliceerd op de ROOD-website. Ik vind het zorgwekkend dat het wordt geaccepteerd dat de reactie op zo’n aspecifiek (verder matig) artikel zo op de persoon wordt gericht. Het is zwak om zo persoonlijk te reageren in plaats van op de inhoud. Het doet denken aan de omgangsvormen van onze tijd binnen de SP. Het is giftig, zelfs opportunistisch om de toewijding van iemand in twijfel te trekken vanwege een meningsverschil.

Hoewel deze sfeer en houding tegenover kritiek of afwijkende meningen uiteraard erger waren toen ROOD nog deel was van de SP, is het een probleem dat naar mijn mening na de splitsing niet is verdwenen. Binnen het Communistisch Platform (CP) was er ook zo'n sfeer, al vermoed ik dat dit geen bewuste keuze was zoals bij de SP. Het vele verloop waar zowel CP als de SP last van heeft - gehad? ik ben van beide al langere tijd geen lid meer - bewijst dat dit niet de manier is om een organisatie in leven te houden. Dan rijst de vraag: hoe dan wel?

Hoe houd je een organisatie in stand?

Wat mij langere tijd betrokken hield bij ROOD was niet ideologisch en ook niet activistisch van aard. Begrijp mij niet verkeerd: beide zijn belangrijk, maar ideologische overtuiging en de goedheid uit je hart zijn niet genoeg om mensen actief te houden. Wat mij actief hield en in de tijd bij de SP motiveerde om door te gaan met de domste actietrajecten, was het feit dat ik het gezellig vond! Het tegenovergestelde is dan ook de reden dat ik inactief ben geworden. Hoewel het binnen de SP met andere SP’ers ook niet bepaald gezellig was, was er wel een zekere saamhorigheid binnen facties. Mijns inziens is deze er nu een stuk minder, al wil ik daar geen harde claims over maken omdat het relatief onbelangrijk is voor mijn punt.

Als ik de Duolingo-app open om me voor te bereiden op de onvermijdelijke maoïstische revolutie, krijg ik tips te zien op het scherm: ‘Als je vrienden toevoegt is de kans zoveel procent groter dat je de cursus afmaakt!’ Duolingo snapt wellicht meer van organisatie dan de gemiddelde maoïstische sekte! Organisatie is een spier die je moet trainen - en je gaat vaker naar de sportschool als je vrienden je lastigvallen tot je meekomt.

Moet ROOD dan maar een theekransje worden? Nee, uiteraard niet. Maar ik heb meer opgestoken van naar de sportschool gaan met vrienden dan ik ooit aan gymlessen heb gehad. Wat ik daarmee bedoel te zeggen is niet dat jij, de lezer, moet gaan bankdrukken (dat ook, maar terzijde), maar dat je via sociale osmose veel kan opsteken, vooral als men sterk gemotiveerd is. Hoewel ik zelf sinds het einde van mijn CP-lidmaatschap de deur al uit ben voor je het woord ‘leesgroep’ uit kan spreken, betekent dit niet dat ik tegen sterke ideologie of scholing ben. Wat je je wel moet bedenken, is dat scholing saai is. Vaak wordt het argument gebruikt dat ‘te veel ideologie’ de werkende klasse vervreemdt van je beweging. Het normale antwoord daarop is dat het klassistisch [een vooroordeel op basis van klasse] is om ervan uit te gaan dat de werkende klasse niet intelligent genoeg is om theorie te begrijpen. Ik wil hier graag tegenin brengen dat als je fulltime werkt of studeert je al snel het geduld verliest om je ambitie om de werkende klasse te verenigen te vervullen. Ik ben hier zelf achter gekomen toen ik voor het eerst mijn studie serieus begon te nemen. Andere mensen hebben weer vrienden en familie. Een gebrek aan persoonlijke discipline? Kan je zeggen, maar dan noem ik je wel een validist. Eens zien welke kant Twitter kiest. Ik ben echter een van velen en de gehele klasse betichten van gebrek aan discipline is dan wel weer wat klassistisch. Zo zijn we weer terug bij af.

Misschien denk je: ‘Nou ja, maar politiek moet toch serieus zijn?’ En dan denk ik: ‘Donder toch op met je martelaarscomplex.' Maar dat zeg ik het niet hardop. Nee, politiek is geen hobby, maar als je mensen alleen maar tijd wil kosten zonder dat ze er energie voor terugkrijgen, kan je beter voor de Belastingdienst gaan werken. Een kleine groep zure, opgebrande mensen kan weinig bereiken. Een grote groep zure, opgebrande mensen? Dan beschrijf je gewoon de werkende klasse! Wat we willen bereiken door middel van het socialisme is een betere levensstandaard (omdat hier ongetwijfeld boekennerds over gaan vallen: dit is niet de definitie van socialisme maar wel waarom we er naar streven, in ieder geval gedeeltelijk). Een bewegingsburn-out is in elke zin onproductief.

Een model voor een functionerende organisatie

De basis van een organisatie is sociaal. Er hoort ook een ideologische basis bij en het is goed dat de discussie daarover op scherp staat, zoals bij de Socialisten-conferentie. (Ik kan daar verder weinig over zeggen, omdat ik er niet bji was.) Zonder politieke basis krijgen we weer een situatie als bij de SP, met de boze reflex van de partijloyalisten om te zeggen dat de mensen die nu ROOD-lid zijn ‘het politiek maakten' en ‘de sfeer verpesten’. Die moet niet terugkomen. Om nog maar te zwijgen over de persoonlijke gedragingen, die, nou ja, een linkse analyse misten. Er moet een balans gevonden worden, eentje die wel gezocht wordt, maar er nog niet helemaal is.

Wat ik voorstel is het volgende: de gemeenschappelijke ideologische basis is binnen ROOD aanwezig - en ik hoop nu ook binnen De Socialisten. Op basis van deze standpunten kunnen leden geworven worden. ROOD en in mindere mate ook de Socialisten moeten mensen aan zich binden op sociaal vlak: je moet je apolitieke vrienden mee kunnen nemen en kunnen betrekken. In het verleden werd dit gedaan met De Kameraadschappij, maar sinds de coronapandemie is het momentum hier helaas een beetje verloren gegaan. Scholing moet deze basis versterken, eventueel door het te combineren met een leuke activiteit of een interessant onderwerp. Activisme is de laatste stap en vergt de meeste organisatiekracht en motivatie. Vooral het opzetten van acties, het meedoen en wellicht mede organiseren van acties van andere groepen is al beter haalbaar. Het gebrek aan succes van de SP en haar grassroots-fetisjisme heeft laten zien dat kwaliteit belangrijker is dan kwantiteit, dus ook daar moeten we niet dezelfde fout maken. Als ik eerlijk ben, denk ik dat ROOD nog niet in staat is om veel activisme te kunnen dragen, hoewel er wel ruimte moet blijven voor ledeninitiatieven wanneer hier enthousiasme voor is. Het zou echter in ieder geval nog niet de prioriteit moeten zijn.

De hoeveelheid tijd en moeite die in het opstellen van de ideologische basis wordt gestoken, is naar mijn mening niet zo problematisch als Senad in zijn artikel stelt. De Socialisten is een jonge organisatie en ROOD na haar doorstart in zekere zin ook. Bij een vechtscheiding hoort immers veel papierwerk. Daarnaast is het van wezenlijk belang om enkele punten van tevoren vast te stellen. Ik wil bijvoorbeeld geen organisatie delen met conservatieve socialisten die weinig ophebben met lhbti-rechten (gelukkig een marginaal fenomeen, vooral buiten Twitter) of een groot onkritisch kader dat even happig is voor oorlogspropaganda als de gemiddelde liberaal. De meeste grote linkse partijen maken een sluipende verrechtsing door. Dat moet worden voorkomen. Met groei moet scholing dan ook een toenemende rol spelen.

Concreet

ROOD heeft een sterke ideologische basis, maar weinig mobilisatiekracht. Deze toestand moet tegengegaan worden met een gezelliger verenigingscultuur. Dit betekent het organiseren van leuke activiteiten, maar ook in omgangsvormen kunnen dingen veranderen. In onze bovengemiddeld neurodivergente toewijding aan linkse politiek een stukje rolbesef vaak een beetje verloren. Men maakt bijvoorbeeld soms te veel gebruik van het jester’s privilege en anderen ervaren harde taal als onprettig. Ik vermoed dat dit ook niet geheel los staat van waarom iedereen op Twitter ROOD irritant lijkt te vinden, al is het gedeeltelijk ook gewoon onvermijdelijk als anderen slechte standpunten hebben. Verder is het belangrijk om door te bouwen aan onze ‘zuil’, door een wederopleving van de Kameraadschappij bijvoorbeeld. Op termijn kan ROOD ook besluiten om media te maken die leuk is om naar te kijken. Wat Left Laser nu doet zou ook een inspiratie kunnen zijn, omdat zij, in tegenstelling tot de tenenkrommende actievideo’s van de SP, gewoon goede content maken. Kortom: ROOD moet gras aanraken. Misschien zelfs een hobby vinden. Wat voor activiteiten dit betreft is voor een andere discussie, maar persoonlijk ben ik voor een powerlifting meet.

Footnotes

1. Senad Delic, ‘Links is te intellectualistisch geworden’ (20 mei 2023) (https://www.bnnvara.nl/joop/artikelen/links-is-te-intellectualistisch-geworden (5 juni 2023). August, ''Te intellectualistisch?'' (25 mei 2023) https://roodjongeren.nl/post/Te-intellectualistisch (5 juni 2023). ↩