‘Te intellectualistisch’?

In een artikel op Joop.nl betoogt kameraad Senad Delic, tot voor kort lid van ROOD Rotterdam, dat links ‘te intellectualistisch’ is geworden en dat socialisme een ‘politiek van de praktijk’ moet zijn. In dit stuk reageert ROOD-lid August hierop. Hij pleit voor ideologische verdieping, partijopbouw en massawerk.

Kameraad Senad Delic breekt in zijn artikel een lans voor meer werk onder de massa van gewone mensen.¹ Dat is positief. Eerder besloot hij niet meer actief te willen zijn in de beweging en zich te willen beperken tot boekjes lezen en af en toe een prikactie. Dat hij overweegt om bij de CJB actief te worden (niet direct een van de meest op de praktijkgerichte of ideologisch diverse organisaties) laten we maar even achterwege.

Ik ben het met Senad eens dat massawerk belangrijk is. Het vertrouwen van de werkende klasse winnen we immers niet met mooie praatjes, maar door direct voor en met de werkende klasse te strijden.

Daarnaast zorgt massawerk, indien goed uitgevoerd, ervoor dat de werkende klasse vertrouwen krijgt in het eigen vermogen tot zelfemancipatie. Dit laatste aspect ontbreekt geheel in het artikel van Delic, wat doet vermoeden dat het juist voor de leunstoel geschreven is. Delic heeft het in zijn artikel over de sollicitatiehulp, juridische hulp en directe financiële steun van de Communistische Partij van Oostenrijk (KPÖ). Dit zijn activiteiten waarin niet per se het vermogen tot zelfemancipatie wordt gekweekt: het zijn politieke activiteiten voor de werkende klasse. Maar het is juist de zelfemanciperende kracht van de werkende klasse, haar zelfbewustzijn, strijdbaarheid en organisatie, die we als socialisten moeten versterken. Dit is wat ons onderscheidt van centrum-linkse organisaties. Juist door samen met mensen aan de slag te gaan, in eerste instantie voor hun eigen belangen, wordt klassenbewustzijn gekweekt. Klassenbewustzijn volgt uit klassenstrijd en klassenstrijd versterk je met massawerk.

De vergelijking van de Nederlandse socialistische beweging met de KPÖ gaat ook op een andere manier niet op. Hier in Nederland is er op het moment geen socialistische massapartij met de structuren en budget die nodig zijn om diensten en steun te bieden. Nog los van de vraag of dit de speerpunten moeten zijn voor de ontwikkeling van de arbeidersbeweging, is het niet mogelijk om deze activiteiten te ontplooien zonder de nodige organisatiekracht.

Daarnaast volgt uit dit soort programma’s niet noodzakelijkerwijs een groei van ‘links’. Een juiste ideologische analyse van de situatie van het moment is noodzakelijk om de massa te politiseren, om over te gaan van eenvoudig actievoeren naar een verbreding van bewustzijn van de noodzaak tot maatschappijverandering. Zonder ideologische basis lopen we ook het risico om tijd te verspillen aan activiteiten die niet direct bijdragen aan het einddoel, de verwezenlijking van een socialistische maatschappij. Tactische keuzes moeten worden gemaakt op basis van op ideologie gebaseerde analyses.

Op Nederlands parlementair links zijn er enerzijds de SP, die het ideologische verhaal mist en daarom de echte politisering van de arbeidersbeweging in de weg staat, en anderzijds partijen als BIJ1, die soms wel ideologisch goed uit de hoek komen, maar de nodige organisatiekracht missen om massawerk in de praktijk te brengen. Juist deze leemte willen we met De Socialisten vullen, maar daarvoor moet nog het nodige werk worden verzet. Nu alles op massawerk gooien, zou uiteindelijk tot uitputting van onze kameraden leiden. Vanwege de beperkte menskracht, moeten we kiezen met welke thema’s we ons willen bezighouden. Als we willen dat mensen zich ergens aan kunnen sluiten, moeten we werken aan de opbouw van onze partij. Daarbij horen administratieve taken, maar ook scholing en netwerken opbouwen, waar praktische kennis in het massawerk gedeeld kan worden.

Het is jammer dat Delic zich wat De Socialisten betreft alleen baseert op een artikel van Chris Aalberts, die bovendien lijkt te denken dat de conferentie de enige politieke activiteit van De Socialisten zou zijn.² Er wordt helemaal geen melding gemaakt van de bewegingen waarin leden van De Socialisten actief zijn en waar zij hun ideeën naar voren brengen. Kameraden zijn actief binnen de vakbond, klimaatbeweging, antiracisme- of feministische beweging. Anderen, waaronder ik, zijn actief binnen de woonbeweging. Van deze bewegingen zijn het vooral de vakbeweging en woonbeweging waar mensen voor te mobiliseren zijn. Hier kunnen we ook kleine verbeteringen in het dagelijks leven van mensen winnen, waarmee we uiteindelijk de beweging versterken.

Je zou haast denken dat Delic zijn artikel vooral voor zichzelf heeft geschreven, als reminder of als openbare verklaring over waar hij zich de komende tijd op wil richten. De Socialisten moeten zich de komende tijd vooral bezighouden met de opbouw van onze interne partijstructuur en de versterking van de woon- en arbeidersbeweging. Socialistische theorie moet daarbij onze leidraad zijn.

Footnotes

1. Senad Delic, ‘Links is te intellectualistisch geworden’ (20 mei 2023) (https://www.bnnvara.nl/joop/artikelen/links-is-te-intellectualistisch-geworden (23 mei 2023). ↩

2. Chris Aalberts, ‘De Socialisten zijn druk met van alles, behalve met hun partij’ (14 mei 2023) https://chrisaalberts.nl/2023/05/14/de-socialisten-zijn-druk-met-vanalles-behalve-met-hun-partij/ (23 mei 2023). ↩