de bode oktober 2022: Het is crisis, maar niet voor iedereen!

Het afgelopen kwartaal werd de inflatie gemeten op 17,1%, het hoogste getal sinds de Tweede Wereldoorlog. De prijsstijgingen worden veroorzaakt door de toenemende gasprijzen, die ook hoge energierekeningen tot gevolg hebben. De vaste lasten zijn sinds 2021 gemiddeld € 200,- gestegen als gevolg van de inflatie. Vooral mensen met een variabele energierekening worden door de gascrisis getroffen: de prijs van energie steeg in 2022 namelijk met 86%. De nood is zo hoog dat de overheid vanaf 2023 energietoeslag beschikbaar maakt.

Veel huishoudens komen door de zware lasten financieel in de knel. Werkende mensen staan voor de keuze om hun woning te verwarmen of eten te kopen. Steeds meer kinderen gaan met honger naar school. Het probleem heeft zo'n omvang dat scholen in Utrecht inmiddels initiatieven hebben opgezet als een 'Broodlokaal'. Kinderen die geen eten mee hebben krijgen dan brood van de school. Omdat men verwacht dat dit probleem alleen nog maar erger zal worden, wil de gemeente ook ontbijt en lunch op school gaan subsidiëren.

Eén op de drie huishoudens in Nederland kon nauwelijks het hoofd boven water houden vanwege de economische omstandigheden. Toch behaalden grote olie- en gasbedrijven de afgelopen drie maanden een recordwinst van 112 miljard dollar. De laatste twee jaar is hier sprake van een trend. Werkende mensen komen steeds moeilijker rond, terwijl aan de top massaal winst wordt gemaakt.

Geld wordt dus steeds meer geconcentreerd in de handen van de rijkste kapitalisten. Tijdens de coronacrisis groeide het vermogen van de rijkste tien mannen naar 1500 miljard dollar. Ze bezitten zes keer zoveel als de armste 3,1 miljard mensen. Hoewel de verschillen minder ver uit elkaar liggen, zet deze trend ook in Nederland door. Het aantal miljonairs is de afgelopen jaren gestegen, terwijl het inkomen van de gemiddelde arbeider is gedaald. In 2020 nam het aantal miljonairs met 3% toe, maar het aantal mensen die onder de armoedegrens leven steeg met 8,1%.

Parasitaire, superrijke aandeelhouders profiteren van oorlog en economische onzekerheid, door de werkende massa's uit te buiten. Verwarming is in Nederland tijdens de winter een noodzakelijke voorziening, die iedereen nodig heeft. Onder het kapitalisme worden voorzieningen echter gecommodificeerd. Tijdens economische crisissen, die in dit systeem almaar terugkomen, moeten werkende mensen bezuinigen om basisbehoeften te kunnen betalen. Dit is volstrekt onnodig. Net zoals het feit dat er beslist geen tekort aan voedsel in de wereld is, is er ook geen tekort aan energievoorzieningen.

Het probleem is dat, onder het kapitalisme, de prioriteit van de bezittende klasse het maken van astronomische winst is, ten koste van alles. De regering, die in het belang van de kapitalisten handelt, werkt hieraan mee door ervoor te kiezen mensen kruimeltjes toe te gooien in crisistijd, in plaats van duurzame actie te ondernemen. Energiebedrijven moeten genationaliseerd worden, zodat ze kunnen worden ingezet voor het algemene belang. Het is aan de werkende klasse om dit af te dwingen, en geen genoegen te nemen met pleisters. Alleen door strijd kunnen we bij een betere maatschappij komen, waar geen armoede meer bestaat, en waarbij de middelen in handen zijn van de massa's.